De groenste wijk van Leiden

Merenwijkers zijn de afgelopen weken verrast door het tijdelijk afsluiten van de route rondom het golfterrein, het verwijderen van het schapenweitje en de afsluiting van de Strengen en Tengnagel. Voor het bestuur van Wijkvereniging Merenwijk is dat aanleiding om de gemeente Teylingen te vragen om opheldering. In een lange brief, verstuurd op vrijdag 24 april, vraagt de wijkvereniging om uiterlijk 30 april duidelijkheid te geven over wat Teylingen nu precies wil met het gebied Kagerzoom. Die gemeente legt dat deels uit op de website kagerzoom.info. Er zijn verder weliswaar informatie- en inspraakbijeenkomsten geweest, erkent de wijkvereniging, maar wat er met alle opmerkingen is gedaan, is nooit goed duidelijk gemaakt. Hieronder de integrale tekst van de brief.

Geacht college van B&W en gemeenteraad van Teylingen, cc projectleider,

 Nu de werkzaamheden in het kader van het project Herinrichting Kagerzoom volgende week beginnen is helaas opnieuw onrust ontstaan in de Merenwijk. Wij betreuren dat, maar wij begrijpen dat ook. Voor bijna alle bezoekers van het gebied kwam het als complete verrassing dat de werkzaamheden nu gaan starten. Als Wijkvereniging Merenwijk en Stichting Broek- en Simontjespolder zijn wij van meet af aan nauw betrokken geweest bij het participatietraject. De wilde verhalen die her en der op sociale media opduiken, zouden wij graag willen weerleggen naar de wijk. Maar ook wij hebben onvoldoende zicht op wat er nu uiteindelijk gaat gebeuren. 

Laatste reactieronde in december 2018
In december 2018 heeft de gemeente Teylingen het conceptplan voor Kagerzoom gepubliceerd op de projectwebsite Kagerzoom.info. Met daarbij de uitnodiging voor een laatste reactieronde. Net als veel andere bezoekers van het populaire ommetjesgebied hebben wij daar indertijd gebruik van gemaakt. We hebben daarbij aangegeven dat we veel waardering hadden voor alle mogelijkheden om te participeren in dit traject, dat we de doelstellingen van het project onderschrijven en dat we de invulling van het plan op hoofdlijnen verwelkomen. Op basis van de gepubliceerde tekeningen bleven echter ook voor ons de nodige vragen onbeantwoord. 

Definitieve projectplan nooit gecommuniceerd
In hoeverre de ingediende reacties nog hebben geleid tot aanpassingen in het projectplan is ons niet duidelijk. Daarover is nooit gecommuniceerd - niet via de projectwebsite, niet via gemeentelijke kanalen en ook niet naar de groep mensen die nauw betrokken was bij het participatietraject. Ondanks herhaalde vragen vanuit de wijkvereniging is sindsdien geen concreet overzicht gegeven van de eventuele aanpassingen op het plan. Ook de onderliggende stukken behorend bij de aanvraag omgevingsvergunning geven hierover onvoldoende uitsluitsel.

Geslaagd overgangsgebied stad-platteland
Kagerzoom wordt alom gezien als zeer geslaagd voorbeeld van een overgangsgebied tussen stad en platteland. Karakteristiek aan dit gebied is de veelheid aan boerderijdieren op diverse locaties: de schapen, koeien, geiten, pony’s en ezels die kinderboerderij Merenwijk laat lopen in het dierenweitje bij de skeelerbaan en op de dijk langs het Joppepad, de blaarkoppinken in de Broek- en Simontjespolder, de paarden, schapen, geiten en kippen rond de Broekdijkmolen en last but not least de schapen en koeien op de Tengnagel. Ze bepalen in hoge mate de beleving voor de vele duizenden die hier regelmatig een ommetje maken. Voor stadskinderen zijn ze van grote educatieve waarde - het hele gebied is overigens een openbare biologieles. We hopen dan ook dat dit unieke aspect van Kagerzoom na herinrichting onverminderd behouden blijft.

Openstaande vragen
Aangezien diverse werkzaamheden niet vergunningsplichtig zijn en niet duidelijk is op welke punten het plan is aangepast naar aanleiding van de laatste reactieronde, is ons nog steeds niet helder:

  • Komen er inderdaad extra wandelpaden, bv aan de noordkant langs de sloten?
  • Blijft het hele geasfalteerde ‘rondje golfbaan’ toegankelijk voor fietsers, honden en minder-validen?
  • Komt er inderdaad een semi-verharde strook naast het fietspad om de nog steeds toenemende drukte te spreiden? (nadrukkelijke wens vanuit de Merenwijk)
  • Hoe verhoudt zo’n strook zich tot de plasbermen die nu worden aangelegd?
  • Wordt het hek langs het Joppepad nog verplaatst/vernieuwd? Blijven de dieren van de kinderboerderij de huidige locaties begrazen?
  • Klopt het dat een relatief haakse bocht ontstaat in het traject rond de molen? We begrijpen dat zoveel mogelijk gekeken wordt naar veilige omstandigheden ten opzichte van de golfbaan. Maar met het oog op het intensieve gebruik door racefietsers en ouderen op e-bikes vrezen wij in dat geval voor een verslechtering van de verkeersveiligheid.
  • Blijven er paarden en schapen op het terrein bij de molen? Blijven er dieren op de Tengnagel?
  • Is nog steeds een afrastering gepland tussen het rietland van de Strengen en de speelweide? Zo ja, is dit voldoende belemmerend voor jagende honden? Op welke wijze wordt het geplande westelijke losloopgebied gescheiden van de aangrenzende ligweide? Op dit moment is sprake van één groot grasveld.
  • Hoe gaat het begrazingsregime op de Strengen ingevuld worden?

Hondenbeleid contrair met doelstelling gebiedsingrepen
Een belangrijk zorgpunt voor ons blijft nog altijd het voorgestelde hondenbeleid na de herinrichting van De Strengen. Doelstelling van het uitgraven van de rietlanden is om een gunstiger biotoop te creëren voor riet- en moerasvogels. Tegelijkertijd zou het aanpalende gedeelte van de speelweide jaarrond losloopgebied voor honden worden. Experts noemen deze combinatie van maatregelen onverenigbaar. Wij hebben vorig jaar onze zorg hierover al naar u uitgesproken. In uw reactie geeft u aan overtuigd te zijn dat middels zonering honden op een verantwoorde manier toegelaten kunnen worden, ook tijdens het broedseizoen. Elke expert die wij gesproken hebben, geeft aan dat de aanwezigheid van fazanten, riet- en moerasvogels bij zeer veel honden hun jachtinstinct zal wekken. Wanneer broedende vogels regelmatig gealarmeerd of zelfs opgejaagd worden, dan zal geen sprake zijn van de beoogde habitat. Dit lijkt ons in strijd met de doelstellingen van de gemeenteraad bij het toevoegen van de aantekening ‘behoud van natuurwaarden’ in het bestemmingsplan Buitengebied. Tevens is de voorgestelde nieuwe regeling veel complexer dan de huidige, hetgeen handhaving niet gemakkelijker maakt. Om binnen het voorgestelde hondenbeleid de natuurdoelstellingen te blijven halen, is strikte handhaving van de aanlijnplicht een vereiste. Wij hebben van u begrepen dat die capaciteit onvoldoende beschikbaar is. 
In uw reactie wordt gesproken over het initiëren van opruimacties door hondenbezitters via de SPH, als bijkomend voordeel. Wij willen u er graag op wijzen dat op de Strengen reeds jaren intensief en structureel afval wordt geraapt door bezoekers en zwerfvuilgroepen vanuit de Merenwijk. 

Bezwaar op onbekende ingrepen 
Inmiddels is een omgevingsvergunning verleend, met een bezwaartermijn van 6 weken. Het besluit is genomen voor het vergraven van oevers, zonneweide, plankierpad, hekwerken en kappen van bomen. Zolang de precieze detaillering van het plan niet helder is, is ook onduidelijk in hoeverre hiertegen nog bezwaren bestaan. Om de uitvoering alvast gedeeltelijk te starten, voordat de formele bezwaartermijn tegen de omgevingsvergunning is afgerond, komt over als een ‘verrassingspakket’ en roept onnodige weerstand op.

We verzoeken de gemeente Teylingen dan ook 

  • Om uiterlijk 30 april duidelijk te communiceren over het uiteindelijke plan en de concrete ingrepen in het gebied. Het is helder dat niet iedereen blij zal zijn met de gemaakte keuzes, maar in een langlopende formele procedure zijn nu gebiedsingrepen vastgesteld. Om na alle participatie de definitieve inhoud van het plan niet openbaar beschikbaar te maken en te communiceren, lijkt ons geen verstandige benadering. Reacties ‘dat inspraak slechts voor de vorm was en de gemeente uiteindelijk toch haar eigen zin doordrukt’ zijn dan een logisch gevolg. 

  • Om zorgvuldig om te gaan met de belangen van en de informatievoorziening naar beheerders, bewoners en pachters in dit gebied. Wat nu gebeurt, werkt overrompelend en versterkt de sluimerende weerstanden. Wij hopen dat een goede oplossing gevonden kan worden voor betrokken partijen, die reeds tientallen jaren gezichtsbepalend actief zijn in dit gebied.

  • Om ons te informeren over de borging van het traject binnen de gemeentelijke organisatie, omdat wij begrepen hebben dat de projectleider dit aan het overdragen is. Graag horen wij wie in het vervolg van dit traject onze aanspreekpunten zullen zijn.

Hopende op een snelle reactie van uw kant,

Met vriendelijke groet,

Akke Timmermans

voorzitter Wijkvereniging Merenwijk

mede namens bestuur Stichting Broek- en Simontjespolder